Węgiel kamienny, nazywany czarnym złotem, wywarł ogromny wpływ na gospodarkę Polski, ale również całego świata. Choć powstał miliony lat temu, do dzisiaj ogrzewamy nim nasze domy i wykorzystujemy w elektrociepłowniach i elektrowniach. Skąd pochodzi i jak powstał ten niesamowity surowiec?
Czym jest węgiel kamienny i jak powstał?
Węgiel kamienny to skała o właściwościach grzewczych powstała za sprawą przemian biologicznych i chemicznych oraz geologicznych zachodzących w warstwie obumarłych roślin lądowych i wodnych. Taki proces to uwęglenie, czyli wzbogacenie danej materii w pierwiastek węgla. Węgiel kamienny zawiera 75-92% danego pierwiastka, jednak w przypadku antracytu, czyli produktu ostatniej fazy przemiany, zawartość pierwiastka węgla może wynosić nawet do 97%.
Proces uwęglenia prowadzi do powstania w skale macerałów: witrynitu, liptynitu, inertynitu, które są składowymi węgla kamiennego i odpowiednikami minerałów w nieorganicznych skałach. Ponadto węgiel kamienny posiada szereg właściwości, które są zmienne i decydują o jego przeznaczeniu. O parametrach danego węgla decydują przede wszystkim warunki, w jakich powstawał (temperatura i ciśnienie). Co więcej, oprócz węgla (C, 75-97%) w skład węgla kamiennego wchodzą także inne pierwiastki: wodór (H, 2-6%), tlen (O2, 1-18%), azot (N, 0,5-2%) oraz siarka (S, 0,2-2%). Dodatkowo w węglu kamiennym znajduje się również tzw. substancja niepalna, czyli zanieczyszczenie opału, z którego w wyniku spalania powstaje popiół. Może on liczyć nawet 40%.
Jak dzielimy węgiel kamienny?
Węgiel ten jest dzielony przede wszystkim ze względu na wielkość danego sortymentu, stąd podział na sortymenty grube (kęsy, kostka, orzech, o wielkości ok. 200-25 mm), średnie (groszek i grysik, o wielkości 30-5 mm), małe (miały o wielkości od 0 do 6 mm) oraz inne (muł i pył nie większe niż 1 mm). Istnieje również podział węgla ze względu na jego parametry: wartość opałową, zawartość popiołu, siarki, wilgotność oraz spiekalność. Im lepsze parametry opału, tym wyższa będzie jego cena.
Gdzie wydobywamy węgiel w Polsce?
W Polsce węgiel kamienny wydobywa się przede wszystkim w kopalniach podziemnych na Górnym Śląsku i w woj. Lubelskim. Niestety jego popularność maleje ze względu na negatywny wpływ na środowisko oraz wysoką cenę, w porównaniu do węgla sprowadzanego zza wschodniej granicy.
